Ev sahipleri ile yabancılar ortasında kira vermeme sorunu baş gösterdi. Sorunun bilhassa kaçak gelen Afgan ve Pakistanlı göçmenlere konut kiralayanlarda daha fazla yaşandığı belirtiliyor.
Leyla İLHAN
Türkiye’nin artan formda göçmenle müsabakasıyla mesken sahipleri ile yabancı kiracı ilgilerinde kira alamama sorunu başlattı. Ukraynalıların göçüyle görünürlüğü artan sorunun son vakitlerde kaçak Afgan ve Pakistanlılar nedeniyle büyüdüğü lisana getiriliyor. Konut sahiplerinin de yabancı kiracıyla ilgili tecrübelerinin olmamasının sorunun yaygınlaşmasına neden olduğu söz edilirken, yabancı kiracı konusunda bir avukat yardımıyla kontrat yapılması önerildi.
Kamu ve STK’lara kıymetli misyonlar düşüyor
Yabancıların kiralarını ödememe sorununun son devirde Ukraynalıların gelmesiyle daha görünür olduğunu belirten Realtyplus Franchising AŞ Kurucu Ortağı Özhan Carda, “İnsanlar apar topar gelip mesken kiraladılar. Sonrasında para transferinde gecikmeler olunca mesken sahipleri açısından mağduriyetler yaşandı.” dedi.
Özellikle kaçak gelen Afgan ve Pakistanlı göçmen kaynaklı sorun yaşandığını söyleyen Carda, bunların dışında mesken kiralayıp sonra yurt dışına gidip ödemeyi ihmal edenler de olduğunu söyledi. Burada devlete ve kesimle ilgili sivil toplum kuruluşlarına da bilgilendirme konusunda kıymetli misyonlar düştüğünü söyleyen Carda, konut sahiplerine de kesinlikle kısa periyotlu mutabakat yapmaları ve kiraları da peşin almaları teklifinde bulundu. Ayrıyeten tahliye taahhütlü mutabakat yapmalarını da öneren Carda, “Mutlaka yabancıdan pasaport istemeliler. Pasaportun gerçek olup olma durumu olabilir. O yüzden kesinlikle bir avukat eşliğinde bu kontratlar yapılmalı.” bilgisini verdi.
Eşyalı konutlarda daha yaygın
İstanbul Emlakçılar Odası Lideri Nizamettin Aşa, mülteci ya da kaçak bireylere meskenlerini kiralayanların, bu bireylerin kaçmasıyla muhatap bulamadıklarını söyledi. Son vakitlerde artan bu sorun hakkında mal sahiplerini uyardıklarını aktaran Aşa, “Çalışma ya da oturma müsaadesi olmadan kiralamayın ya da en azından pasaportunu isteyin, Konsolosluğa ve emniyete bilgi verin diyoruz. Lakin birtakım mal sahiplerine yalnızca cebinde bir kimlikle gelen bu şahısların verdikleri yüksek fiyatlar cazip geliyor. Lakin bu kişi çekip gittiğinde muhatap bulamıyorlar. Ya da diğerine devrediyor. Münasebetiyle bu şahısların takip edilmesi imkansız oluyor” diye konuştu.
Bu şekil sorunların bilhassa kısa devirli kiralanan eşyalı konutlarda daha fazla yaşandığını söyleyen Aşa, tartıyla Afgan ve Pakistanlı göçmenlerde ağırlaştığını kaydetti. Aşa sorunun ilerleyen devirlerde daha fazla artacağını lisana getirdi.
Yüksek kira talebini yabancı karşılıyor
Mal sahipleri taşınmazlarını kiraya verirken öncelikli olarak kira bedelinin kendilerini tatmin edecek bedelde olmasını aradığını kaydeden Mono Hukuk Kurucusu Avukat Hanife Emine Kara, “Bu kıymetlere de çoğunlukla yabancı asıllı şahıslara yapılan kiralamalarla ulaşmakta, lakin kiraya verenler başta yüksek kira getirisi elde etme hedefiyle hareket ederken ileri vadede yaşayabilecekleri problemleri göz arkası etmekte” dedi.
Yabancı asıllı şahıslarla akdedilen kira mukavelelerinde karşılaşılan birinci sorun, kiracının ikamet müsaadesinin yahut vergi numarasının olmaması olduğunu lisana getiren Kara, “Yabancı kimlik numarası yahut vergi numarası olmayan bir yabancıya salt pasaportu ile kiralama yapılması durumunda, beklenen bir uyuşmazlık halinde kiracının Türkiye’deki mal varlığına ulaşılma imkanı olmayacak. Kiraya verenlerin, kira bedellerini ödemeyen kiracı aleyhine icra takibi başlatma ve kiracının tahliyesini talep etme hakkı mevcut. Fakat akdedilen kira kontratları sonrasında bu kiracıların kira bedellerini ödememesi halinde karşılaşılan en değerli sorun ise çoğunlukla alacağın tahsil kabiliyetinin olmaması” diye konuştu.
Türk kefil ile kiralama yapıyor
İstanbul Emlak Brokerleri Kulübü (İSTEB) İdare Konseyi Lideri Ulvi Özcan, kendilerinin yabancıya mesken kiralarken direk kiralama yapmadığını, kesinlikle findex raporu güzel olan bir Türk kefil aldıklarını söyledi. Türk lirası döviz karşısında bedel kaybettiği için Türklerin 25 bin TL’ye kiralayamadığı 2+1 bir dairenin yabancı için daha uygun olduğunu belirten Özcan, şirket olarak uyguladıkları kontratlar nedeniyle sorun yaşamadıklarını söyledi.
Yabancı kiracı davaları da artıyor
Yabancı asıllı şahısların Türkiye’de ikamet etmek gayesiyle taşınmaz kiralamalarının son periyotta bir epey arttığını belirten Mono Hukuk Kurucusu Avukat Hanife Emine Kara, “Yabancı asıllı şahıslarla akdedilen kira kontratlarındaki artışla hakikat orantılı olarak, bu kiralamalardan doğan uyuşmazlıklar ile adliyelerde açılan dava ve icra takipleri de kıymetli ölçüde arttı. Bilhassa kira bedellerinin ödenmemesi nedeniyle icra müdürlüklerinde başlatılan tahliye talepli icra takiplerinin ve tekrar icra hukuk mahkemelerinde görülen davaların sayılarında dikkate paha bir artış olduğunu söyleyebiliriz” diye konuştu.
Yabancıya mesken kiralarken bunlara dikkat
Avukat Hanife Emine Kara, yabancılarla kira sorunu yaşamamak için alınması gereken tedbirleri şöyle sıraladı:
*Yabancı asıllı şahıslarla kira kontratı akdeden kiraya verenler kira bedellerinin tahsilinde sorun yaşamamak ismine tahlili çoğunlukla 6 aylık yahut 1 yıllık kira bedelinin baştan alınması ile bertaraf etmeye çalışsa da bu yol uzun vadeli bir tahlil olmamakta. Gerçekten kira mukaveleleri, mukavele müddeti sonunda 1 yıllık müddetlerle resen yenilenmekte ve esasen kira münasebeti devam etmekte. Uyuşmazlıklar da çoğunlukla bu yenilenen kira periyotlarında ortaya çıkmakta.
*Bu nedenle, yabancı asıllı bireylere taşınmazlarını kiralayanlara en değerli tavsiyem kira kontratlarına kesinlikle kefil almalılar.
*Kefalet mukavelelerinde, kefilin sorumlu olacağı azami ölçünün ve kefalet tarihinin belirtilmiş olması zaruridir. Ayrıyeten kefilin, sorumlu olduğu azamî ölçüsü ve kefalet tarihini kefalet kontratında kendi el yazısıyla belirtmesi de koşuldur. Aksi halde alınan kefalet geçerli olmayacak.
*Burada dikkat edilmesi gereken bir öbür konu ise kefilin sorumlu olacağı müddet ayrıyeten belirtilmez ise yalnızca mukavele müddeti kadar kefil olunmuş sayılacağından yenilenen kira devirleri için kefalet devam etmeyecek. Bu nedenle kefilin sorumlu olacağı mühletin kontrat müddeti dışında ayrıyeten yazılmasını tavsiye ederim.
*Bunun dışında akdedilen kira kontratlarında depozitonun yasaya uygun üst hudut göz önünde bulundurularak alınması faydalı olacak. Kanunda garanti bedeli olarak tanımlanan ve halk ortasında depozito olarak tabir edilen ve mukavelenin akdedildiği safhada gündeme gelen bu meblağların üç aylık kira bedeli olarak alınması mümkün.
Dünya
Bir cevap yazın