Kredi ve mevduat faizleri tırmandı
Üst üste gelen tedbirler bankaların kredilerde sıkılaştırmaya gitmesine neden olurken, kredi ve mevduat faizlerinde yükseliş devam ediyor.
Son düzenlemelerin akabinde banka kredilerinde frene basıldı. Kamu bankaları, ikinci el konut ve tüketici kredisi büyümesini sınırlayan bir siyaset izliyor. Hem ucuz TL kredilere artan talep hem de Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) başta olmak üzere alınan tedbirlerin maliyet artırıcı tesiri ile kredi ve mevduat faizleri de sert yükselişe geçti.
Reuters’ın bankacılık kaynaklarından edindiği bilgiye nazaran, kimi kamu bankaları ikinci el konut kredisi kullanımı üst limitini 150,000 TL’ye kadar düşürdü. Emsal halde kamu bankalarında şube bazlı kredi ölçüsü ve kredi sayısı uygulaması ile de kredi kullandırmayı azaltıcı tedbirler alınıyor.
Dolar mevduat faizi yüzde 5’i aştı
Ekonomi idaresinin krediler üzerinden aldığı tedbirlerin maliyete yansımasıyla bir müddettir yükselişte olan mevduat ve kredi faizleri ise özel bankalarda daha da yükseldi. Artan maliyetlerin yansıdığı TL mevduat faizleri yüzde 25’lere gerçek giderken, dolar mevduatlarda geçen aylarda yüzde 5 düzeyinde olan faiz kimi bankalarda yüzde 6,5’in üzerine çıktı, Euro mevduatlarda ise bu oran yüzde 5’e yaklaştı. Bölümde ferdî ve ticari kredi faizleri de yükselişini sürdürüyor.
Bankacılar 13 haftalık kurdan arındırılmış bakıldığında tüketici kredilerinde büyüme suratının nisan sonundaki yüzde 30’lardan haziran sonu prestijiyle yüzde 60’a ulaştığına dikkat çekiyor. Tıpkı periyotta ticari kredilerde ise büyüme suratı yüzde 55’ten yüzde 40’a gerçek geriledi.
Hükümetin iktisat siyasetinde cari açığı azaltmak ismine istihdam ve ihracat odaklı kurumsal krediler teşvik ediliyor. Lakin düşük faiz siyaseti nedeniyle TL’de kıymetini koruyamayan kişiseller ise iç tüketimi canlandıracak formda yüksek kredi kullanımını tercih ediyor.
Amaçlanan kredi büyümesinden farklı olarak yüksek enflasyon ortamında ferdî kredilerde çok hızlanma trendi ise kamu bankaları tarafından BDDK adımlarına da paralel olarak son periyotta sınırlanmaya çalışılıyor.
“Sabit faizli tahvil, likidite sıkışıklığına neden oldu”
Konu hakkında bilgi sahibi üst seviye bir bankacı, “Bazı kamu bankaları konut kredilerinde üst limiti 150,000 TL’ye indirdi. Kimileri ise azamî 500,000 TL konut kredisi kullandırıyor” dedi ve ekledi: “Bankalarda ayrıyeten bir likidite derdi oluşmuş durumda. TCMB’nin son düzenlemeleri sonrası bankaların sabit faizli DİBS portföylerini artırmaları likidite sıkışıklığına neden oldu. TL’de sıkışıklığın artmasının da mevduat faizlerindeki yükselişte tesiri büyük” dedi.
Tüketici kredisinde talep patlaması
TCMB, “liralaşma” kapsamında döviz mevduatı karşılığı TL sabit kuponlu tahvil tutulması tarafında adımlar atarken, teminat sisteminde TL’nin tartısını artırıcı adımları daha kuvvetlendirdi. Bu adımlar bankaları devasa fiyatlarda sabit kuponlu uzun vadeli tahvile yönlendirdi ve likitide bu alana kaydı.
Bir öbür bankacı ise, “Enflasyon nedeniyle bireyler krediye dayalı iç tüketime yönelmiş durumda. Faizler kademeli artıştaydı lakin enflasyon yüzde 80, kredi faizi yüzde 30 olunca son üç aydır ferdi başta olmak üzere tüm kredilerde önemli bir talep patlaması gördük. Maliyetler BDDK kararlarıyla yükseltildi” diye konuştu.
BDDK, 100,000 TL üzerindeki tüketici kredileri için vade sonunu 24 aydan 12 aya düşürürken, kredi kartı taban ödeme fiyatlarını yüksek ölçüler için haziran başında artırmıştı. Ayrıyeten konut kredilerinde de 10 milyon TL üzeri kıymet için kredi kullanımı yasaklandı, kıymete nazaran limitler getirildi.
Dünya
