Gedik Yatırım YKB Onur Topaç: Her meskene bir yatırım hesabı koşul

Türkiye’de nüfusa nazaran yatırım hesabı olanların oranı yalnızca yüzde 3. Bu oran Güney Kore’de yüzde 80. Gedik Yatırım İdare Şurası Lideri Onur Topaç, borsadaki yatırımcı sayısının pandeminin başında 1.2 milyon, şu anda ise 2,5 milyon olduğunu anımsatarak, “Bu büyük bir artış. Lakin gidecek çok yol var. Finansal okur-yazarlığı artırıp her meskene bir yatırım hesabı açılması şart” diyor.

Handan Sema CEYLAN

Merkezi Kayıt Kuruluşu AŞ’nin (MKK) evvelki gün twitter hesabından duyurduğu 30 Haziran tarihli bilgilerine nazaran Borsa İstanbul’da (BİST) 2 milyon 520 bin 732 ferdi yatırımcı var. Borsada süreç gören 475 şirketin toplam piyasa kıymeti ise 5 Temmuz 2022 itibariyle 1,4 trilyon TL (aynı gün itibariyle dolar bazında 85 milyar dolar). ABD’de Dow Jones Sanayi Endeksi’nin toplam pahası 3 Temmuz itibariyle 10.3 trilyon dolar. Güney Kore’de yatırım hesabı bulunanların nüfusa oranı yüzde 80, Türkiye’de ise 2.5 milyonluk ferdi yatırımcıyla yalnızca yüzde 3. Tüm bu bilgiler ışığında sermaye piyasalarının gidecek daha çok yolu olduğunu kaydeden Gedik Yatırım İdare Konseyi Lideri Onur Topaç, finansal okur-yazarlığın artması için çalışmalar yapacaklarını belirterek, “Her konuta bir yatırım hesabı şart” diyor.

Gedik Yatırım’da idare konseyi başkanlığını bu yılın nisan ayında Erhan Topaç’tan devralan 32 yaşındaki Onur Topaç, halka arzlar, nakdî sıkılaşma, start-uplar ve tasarruf hakkındaki niyetlerini DÜNYA’ya anlattı. 2008’den beri Gedik Yatırım’da çalıştığını, 9 yıldır tam vakitli olarak şirkette olduğunu ve son 5 yıldır da CEO’luk misyonunu üstlendiğini anımsatan Topaç, “Çocukluğumdan beri bu bölümün içindeyim. Sermaye piyasaları çok büyük önyargının olduğu bir dal. Bana daima ‘bu iş büyümez, bu iş gelişmez, yatırımcı sayısı hiç artmadı, senin periyodunda mi artacak’ dediler. 2001 krizinden sonra yatırımcı sayısı 2 milyona çıkmış sonra 1.2 milyona kadar gerilemiş. 20 yıl da böylelikle geçmiş. Bölümde hudutlu şeyler oldu. Lakin artık net olarak görüyorum; daha yolun çok başındayız. Hakikaten finans alanında Türkiye’nin en çok potansiyeli olan bölümü biziz. Bankacılık zati tıkandı. Bireylerin sermaye olarak şirketlere para vermesi artık daha cazip. Bu sayede Türkiye’deki mevduat-faiz döngüsünden çıkabiliriz. Sermaye piyasalarında paranızı direkt şirkete veriyorsunuz. Şirket güzel iş yaparsa getiri sağlıyorsunuz” diyor.

BİRKAÇ YILDA 10 MİLYON YATIRIM HESABINA ULAŞIRIZ

Topaç, borsanın her sene olmasa da genelde mevduatın üstünde getiri sağladığını ve dünyada da bu türlü olduğunu anlatıyor ve şunları kaydediyor: “Bizi her gün işe gelirken, heyecanlandıran husus da bu. Öncelikle Türkiye’deki her meskene bir yatırım hesabı girsin istiyoruz. Bunun için birinci adımı da Voleybol Ulusal Ekibimizin ana sponsoru olarak attık. Hane halkına bunun erişilebilir bir eser olduğunu göstermek istiyoruz. Ekip elbiselerle gezen dalımızdan beşerler uzak duruyordu. Artık, çok küçük paralarla gelip, cep telefonundan yatırım hesabı açıp, halka açık bir şirkete yatırım yapabilirler. Uzaktan hesap açamamak değerli bir meseleydi. Pandemi ile birlikte bunun regülasyonu da yapıldı. Banka hesabı açmak kadar kolay oldu. Türkiye’de 10 milyonun üzerinde yatırım hesabına birkaç yılda gelirsek şaşırmamak lazım. Hatta yapamıyorsak üzülmek lazım. ”

Topaç, bu yıl 14 kentte 20 lokasyonda finansal okur-yazarlık eğitimi vereceklerini söyledi.

GAYRİMENKUL, OTOMOBİL, DÖVİZ ALTIN SARMALINDAN ÇIKMALIYIZ

Topaç, 2020 başından itibaren tüm dünyada önemli bir yatırımcı akını olduğunu anlatıyor ve ekliyor: “Türkiye’de ferdî yatırımcı sayısında yüzde 100’e yakın artış oldu. Dünyada da misal bir seyir var. Türkiye pandemiye 1,2 milyon ferdî yatırımcı ile başladık. Sayı 2,7 milyona kadar çıktı. Yeni sayı 2,5 milyon kişi. Hala çok düşük. Sermaye piyasalarını daha da ileri götürmek için herkesin bir yatırım hesabı olması için çalışmamız olacak. ABD’yi araştırınca bunun mümkün olabileceğini görüyoruz. 1930’larda beşerler iştirakin ne demek olduğunu öğrensin diye, konutlara kadar pay senedi gönderilmiş. Biz de paydaşlık kültürü çok yok. Ne şirket işvereni şirketinin içine birini almak istiyor, ne oburu birine güvenip payını almak istiyor. Paydaşlık kültürünü geliştirmek için aslında sermaye piyasaları değerli. 80 milyonun üstünde nüfusu olan bir ülkede 470 küsur halka açık şirket, sayı olarak yetersiz. Bu sayının artmasını bekliyoruz. Hane halkının da daha fazla yatırım yapmayı öğrenmesi lazım. Biliyorsunuz biz; gayrimenkul, otomobil, döviz, altına yatırım yapan bir milletiz. Bu sarmaldan çıkmamız lazım. Bu saydığım eserler dolara çok bağlı. Dolar stabil gitsin bu eserlerin fiyatı artmaz. Yatırım hesabının artması kıymetli bir mevzu. Kore örneği hoş. Orada nüfusun yüzde 80’inin yatırım hesabı var. Biz de 6 bin kişiyi biraz aşkın insan sermaye piyasalarında çalışıyor. Bu da çok az. Daha büyüyeceğimiz alanımız var.”

PARASAL SIKILAŞMA PERİYODUNDA HALKA ARZLARDA FREN OLUR

Bu yılın başından itibaren BİST’in yüzde 35-40 civarında paha kazandığını belirtiyor Topaç ve “Bunun da ana nedenlerinden biri enfl asyon. Mevduatta kaldığınızda paranız eriyor. Onun için alternatif getiri araçları arıyorsunuz. Bu da borsaya daha fazla para girmesini sağladı. Natürel bunu devam ettirmek kolay değil, bir taraftan yabancıların paydaşlık oranı yüzde 65’lerden 40’ların altına geldi bir taraftan nakdî sıkılaşma periyodu başladı” diyor. Topaç bu devri de kıymetlendirerek, “Dünyada da Türkiye’de de halka arzlar devam eder. Ancak Türkiye’de nitelikli büyüklüğe sahip, yani 100 milyon dolarlık arzlar için bir mühlet beklememiz gerekecek. Türkiye’de geçen sene 52 halka arz oldu, bir o kadar da sermaye artışı oldu. Nakdî sıkılaşmaya gidildiği bir periyotta halka arzlar yavaşlayacaktır. Bütün dünyada değerlemeler düşerken, siz işveren olsanız siz de şirketinizi halka düşük bir pahadan arz etmek istemezsiniz” formunda konuşuyor.

PANDEMİDE İSTİHDAMIMIZ YÜZDE 50 ARTTI

Biz birçok atılımı pandemide yaptık. Pandemi hayatımızda o kadar çok vakit yarattı ki; yaratıcılığımız arttı. Bu da pek çok fi krin doğmasına ve bunları gerçekleştirmemize sebep oldu. Gedik Yatırım olarak pandemiye 300’e yakın istihdamla girdik. Geldiğimiz noktada istihdamımız yüzde 50 arttı. Hatta pandemide işe başlayan kimi arkadaşlarımızla fi ziksel olarak yeni tanıştık. Koridorda yürürken, kim bizde çalışıyor, kim dışardan gelmiş şimdi çözemiyoruz.

Plan, insan kaynağı ve sabır…

Çocukken ofiste geziyordum. Aile seyahatlerimizin sayısı kısıtlıydı. Borsada tahtalı periyodu de biliyorum. Yaz aylarını Tophane’deki ofisimizde geçiriyordum. Spor yapıyordum, bir de şirkete gidiyordum. Şu anda da hayatım aynı… Şirkete geliyorum sonra spor yapıyorum. Koşuyorum, yüzüyorum, bisiklete biniyorum. Bu da büsbütün gerilimimi atmamı sağlıyor. İşe başladığımda benim yapmak istediğim şey; kesimde eksikliğini gördüğüm teknolojik gelişimdi. Sanayi mühendisiyim, finans mühendisliğinde yüksek lisans yaptım. Daima mühendis üzere düşünüyorum. Bu ne demek; daima yeterli plan yapmalıyım ve gerisinde durmalıyım. Türkiye’de bir fırsat görüp oraya yatırım yapayım derseniz ya fırsat kaçıyor ya da vakit geçiyor. A olmadı, B’yi yapalım, olmadı C’ye koşalım, gerçek bir strateji değil. Onun için kendi hedefl erimi oluşturup oraya varmak istiyorum. İkinci kıymetli şey de her bahiste en güzellerle çalışmak. Zirveden, uzman takımımıza kadar çok uygun nitelikli beşerler çalışıyoruz. Düzgün plan yap, bunu da gerçek beşerlerle yap ve sabırlı ol. Bazen süratli karar vermeniz, bazen yolları ayırmanız bazen de insanları seyahate ikna etmeniz gerekir.

Yatırım bankası faaliyet müsaadesi sürecinde

Gedik Yatırım, SPK lisanslı 31 yıllık bir şirket. 30 kentte 45 şubemiz, 450 çalışanımız var. Küme olarak bir yatırım holdingleşmemiz oldu. Zirvede Inveo Yatırım Holding var. O Gedik Yatırım’ın ana sahibi. İki şirket de halka açık. Yatırım bankamızı kuran Inveo Yatırım Holding. Gedik Yatırım bankada da ortak lakin ana kurucu Inveo Yatırım Holding. Inveo Yatırım Holding bankanın yüzde 75’ine, Gedik yüzde 25’ine sahip. Yatırım bankası aslında kurucumuz Erhan Bey’in hayaliydi. Benim de başarmak istediğim bir bahisti. Pandemide aldığımız bu kararı günün şartlarına nazaran değil, daha uzun vadeli aldık. Bankanın ismi şu anda Inveo Yatırım Bankası. Marka ismi olacak mı, bir çalışma yapacak mıyız, şimdi belirli değil. Banka kuruldu, faaliyet müsaadesi sürecindeyiz. Ayrıyeten Karadağ ve İngiltere’de aracı kurum kurduk, lisans aldık.

35 milyon kaynağı hiCV’ye ayırdık, artıracağız

Türkiye’de bildiğiniz üzere paylaşımlı mobilite çok artıyor. Orada “HOP!” scooter firmasına yatırım yaptık. Bu yatırımımızı büyütüyoruz. Micro mobilite sevdiğimiz ve gelecek gördüğümüz bir alan. Çok sevdiğimiz ikinci bir alan teknoloji girişimciliği. Start-uplardan bahsediyorum. Orada Türkiye’nin en çok yatırım yapan şirketlerinden biri Stratershub’ı biz kurmuştuk. 65’in üzerinde yatırım yapmıştı. Sonra Startershub’ı exit ettik. 2020 sonunda yenisini kurduk; “hiVC”. Orada da 1,5 yılda 15 yatırım yaptık. Oraya ayrılan kaynak toplam 35 milyon TL, bunun da birçoklarını yatırıma döndürdük. Daima yeni kaynak aktardığımız bir şirket. Sene sonunda tekrar sermaye artıracağız.

Diğer aracı kurumların raporlarını da okuyun

Halka arz yaparken, ortak satışa sıcak bakmıyoruz. Yalnızca mantıklı nedenleri varsa uygun buluyoruz. Halka arz büyüklüğü 100 üniteyse bunun 20’sinin 30’unun ortak satış olması çok kıymetli değil. Kıymetli olan ortak satışı ve sermaye artışı da değil. Kıymetli olan şirket ne yapacak. Birtakım şirketler halka açılırken, açıklamalar yapıyorlar, ‘şirketimi A noktasından B noktasına getireceğim’ diyorlar. Birtakım şirketler de doygunluğa ulaşmış, o şirkette ortak satış daha da fazlaysa, yatırımcıların daha düzgün araştırması lazım. Yatırımcılara bir tavsiye; halka arz yapılırken, fiyat tespit raporları yalnızca halka arzı yapan aracı kurum tarafından değil, başka aracı kurumlar tarafından da yazılır. Onları yeterli okumalılar. Sermaye artışı, ortak satışından öte; orada şirketin vizyonu daha kritiktir. Bazen ortak satışı olması gerekir. Müddeti dolan bir fonun çıkması gerekir, bu olabilir. Tekrar de biz istiyoruz ki; halka açtığımız şirketler sermaye artışıyla gelsin, bir projesi olsun, kaynağını borcunu azaltmakla, insan kaynağına yatırım yapmakla, kapasitesini artırmakla yahut satın alma kullansın…

Dünya