Dolar/TL, tekrar KKM öncesi düzeyde
ABD’de beklentilerin üzerinde gelen enflasyon verisi ve öncesinde dolar endeksindeki güçlenmenin yanı sıra kredi derecelendirme kuruluşların uyarısı dolar/TL’yi 17.46’nın üzerine taşıdı.
Şebnem TURHAN
Kurdaki üst istikametli hareketleri makroihtiyati tedbirlerle denetim etme gayretine karşılık dolar/TL global çapta dolar endeksinin paha kazanması ve kredi derecelendirme kurumlarından gelen not indirimi ve ikazlar sonrasında tedbirler evvelki düzeyini aştı. Evvel 9 Haziran’da akabinde da 24 Haziran’da başta Hazine ve Maliye Bakanlığı olmak üzere Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ile Merkez Bankası üst üste makroihtiyati tedbirleri devreye aldı. 24 Haziran öncesi 17.4473 lira düzeylerinde olan dolar/TL tedbirlerin açıklanmasının akabinde 16.09 liraya kadar gerilese de istikametini tekrar üste çevirdi. Dün ise Türkiye piyasalarının bayram tatili sonrası açılmasıyla birlikte dolar endeksi beklentinin üzerinde gelen ABD enfl asyon verisi ile 108 düzeylerini aşarken ederken dolar/TL 17.46 lirayı geçti. Türkiye’nin 5 yıllık ifl as risk primi CDS’leri ise 882.94 puanla yükselişini sürdürdü.
Euro/dolar paritesi 1 düzeyinin altında inse de içeride Euro/TL arttı ve ABD enfl asyon verisi öncesi Euro/TL 17.56 lirayı geçti akabinde 17.47 düzeylerine çekildi. Tekrar ABD enfl asyon verisi öncesi yatay olan BİST100 endeksi de bilgi sonrası negatife döndü.
En çok kaybeden lira oldu Tera Yatırım Baş Ekonomisti Enver Erkan, Fitch’in kredi notunu daha da düşürmesi ve dolarda daha güçlü bir yükseliş ivmesi yakalanmasıyla, bayram tatili dönüşünde gelişen piyasa para üniteleri ortasında en çok bedel kaybedenin lira olduğunu vurguladı. Erkan, “Fitch’in not indiriminin temelinde yatan sebepler, aslında liraya son devirde önemli kıymet kaybı yaşatan alışılmışın dışında iktisat siyaseti perspektifi noktasında ağırlaşma göstermekte. Fitch, Türkiye’nin ülke borç notunu B+’dan B+’ya indirdi ve hükümet siyasetlerinin ‘artan enfl asyona’ katkıda bulunduğunu ve sermaye girişlerini caydırdığını söyledi” dedi.
Doların da global manada önemli bir ivme yakalamış durumda olduğunu lisana getiren Erkan, şunları söyledi: “Lira, son paha kaybı hareketleriyle birlikte BDDK’nın ticari lira kredilerini kısıtlamasını takip eden iki gün içinde elde edilen kazanımları bilakis çevirdi. Bu ortada, 5 yıllık CDS’ler yani Türk tahvillerini beş yıl mühletle temerrüde karşı sigortalamanın maliyeti artarak 2008’den bu yana en yüksek düzeye yaklaştı. Yeni iktisat programı çerçevesinde uygulanan para siyasetinin iktisat teorilerinden ayrışması nedeniyle TL’deki zayıf seyrin devam etmesini, ABD Dolarının ise global ölçekte paha kazanımlarını sürdürmesini bekliyoruz.”
Moody’s’ten BDDK ataklarına karşı uyarı
Bu ortada milletlerarası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) makul bir döviz varlığı olan şirketlere getirdiği ticari TL kredi yasağının Türkiye’nin bankacılık kesiminin kredi notu açısından negatif olduğu değerlendirmesinde bulundu. Kurumun 13 Temmuz tarihli değerlendirmesinde, kararın, bankaların kredi kalitesine ziyan verebileceği ve ortodoks olmayan para siyaseti nedeniyle aslında hasar görmüş durumda olan yatırımcı inancının daha da bozulmasına neden olabileceği öngörüldü. Raporda ayrıyeten BDDK düzenlemesi sonrası şirketlerin döviz varlığının azalmasının şirketlerin kurdaki kıymet kaybına olan direncini azaltabileceği uyarısı yapıldı. Kurum bahse ait raporunda geçen ay yapılan düzenlemenin bankaların kredi kalitesine ziyan vereceğini ve yatırımcı itimadını düşüreceğini bildirdi. Şirketlerin refinansman riskinin arttığına işaret edilen raporda bankacılık dalının varlık kalitesinde baskıya yol açabileceği tabir edildi. Değerlendirmede, “Yüksek enfl asyonun finansman gereksinimlerini kıymetli ölçüde artırdığı bir periyotta şirketlerin krediye erişimini azaltmak, likidite ve yine finansman risklerini artırıyor” denildi.
Öte yandan geçen hafta cuma günü de memleketler arası kredi derecelendirme kurumu Fitch Türkiye’nin kredi notunu artan enfl asyon, genişleyen cari açık ve öteki ekonomik riskleri münasebet göstererek “B+”dan “B “ye düşürdü, görünüm ise negatif. Kurum şubatta da Türkiye’nin kredi notunu, “BB-“den “B+”ya indirmiş ve not görünümünü de “negatif” olarak belirlemişti.
Bu ortada yayımladıkları takvime nazaran S&P’nin 30 Eylül’de, Fitch’in 18 Kasım’da, Moody’s’in ise 25 Kasım’da Türkiye kredi notu gözden geçirme tarihleri bulunuyor.
Dünya
dolar,döviz
