Ayağımı yorganıma nazaran uzatarak yaşıyorum

Kendi ismine birinci havlu mağazasını 14.000 lira sermayeyle açtı. Bugün ise dünyanın en büyük havlu üreticileri ortasında birinci 10’da yer alıyor. Bu başarıda ‘ayağını yorganına nazaran uzatarak yaşamasının’ da katkısı büyük tabii… “Biz hayatı gayret değil, çabayı hayat olarak görüyoruz” diyen Hüseyin Özdilek var bu hafta Dünya +’da…

Doğan Selçuk ÖZTÜRK

●Hüseyin Beyefendi, hayat öykünüzü kısaca dinleyebilir miyiz?

1950 yılında Tokat’ın Erbaa ilçesinde doğdum. 1957 yılında, Erbaa’da bulunan Mithatpaşa İlkokulu’na başladım. Hafta sonları aile bütçesine katkı sağlamak için çakmak taşı satıyordum, yaz tatillerinde ise Erbaa’da bulunan kiremit fabrikasında çalıştım. 1965 yılında ortaokulu bitirince Bursa’ya taşındık. Bursa Akşam Ticaret Lisesi’nde okurken dayımın havlu mağazasında çalışarak iş hayatına başladım. 1967 yılında, Erbaa’daki baba konutunu satarak, 14.000 Türk Lirası sermaye ile kendi adıma birinci havlu mağazasını açtım. 1967 yılında vergi mükellefi oldum ve işletme defteri kullanmaya başladım. Yani 55 yıl büsbütün dolmuş durumda. 55 yıl içinde olağan başımızdan çok gayretler geçti. Biz hayatı uğraş değil, çabayı hayat olarak görüyoruz.

TALEBİN BOL OLDUĞU YERDE HERKES SATAR

1967 yılında dükkânı açtığımdan beri ayağımı yorganıma nazaran uzatarak yaşıyorum. Konutumuzu satarak başladık ve 1976 yılına kadar otomobil almadım. Zira mesken, otomobil iş yeri alır lakin işyeri otomobil alamaz. Evvel sermayeyi artırmak mecburiyetindeydik. Müşteri sürekli haklıdır niyetiyle insan bağlarına çok dikkat ettik. 1971 yılına kadar yalnızca mağazamız vardı. O yıla kadar üreticiden alıp satıyorduk. Müşteriyi hep velinimet olarak gördük. En agresif müşteriye malı satabiliyorsanız başarılısınızdır. Agresif olmayana o malı satmak kolay, talebin bol olduğu yerde herkes satar. Nitelikli malı uygun fiyata sürdürülebilir formda verdiğiniz vakit müşteriyi elde tutuyorsunuz. İmalata başladığımızdan beri daima buna dikkat ettik ve üretimde verimlilik maliyetlerini rakiplere nazaran düzgün irdeledik. Rakipten daha ucuza mal etmeliydik. Daha ucuza mal edebilmek için de yeni teknolojileri yakalamamız lazımdı. O yüzden 1984 yılında yeni teknolojiyi yakaladık. Havluda otomatik tezgâhlara geçtik, 1995 yılında boya baskıyı getirdik. Bunların hepsinin sistemini oluşturduk. Verimli çalıştık, bütün personellerimizi kayıt içinde tuttuk, her şeyi faturalı olarak hareket ettik ve kurumlar vergimizi de nizamlı halde ödeyerek işletmemizi geliştirdik. İç ve dış talepleri gerçek formda kıymetlendirerek hem içeriye hem de dışarıya üretim yapmaya başladık ve 1996 yılında 10.000 tonluk kapasiteyle dünyanın en büyük 10 havlu fabrikasının içine girdik. Şu anda hâlâ bu formda devam ediyor.

DEMOKRASİ FARKLI BİR ŞEY

● Yurt dışında unutamadığınız bir anınız var mı?

1980 yılında Trablusgarp’a gittim, dayımla bir arada mal satmaya. Hiç unutmuyorum, 4 milyon 50 bin dolarlık mal sattık. Otelde yer bulamadık. Gemi otelinde yer bulduk, oraya yerleştik. Ondan sonra bir de fotoğraf makinesi aldık. Baktık bankaya paramız ödenmiş. Mallar da mağazalarda satılıyor. Her şey yolunda… Caddeye çıktık, dolaşıyoruz, fotoğraf çekiyoruz. Dayım benim fotoğrafımı çekiyor. Dedi ki bayan askerler geliyor, onların önünde de çekeyim seni. Çekti çekmesine lakin sonradan sivil polis olduklarını öğrendiğimiz 5-6 Arap bizi yandaki apartmanın içine yaka paça soktular. Ondan sonra çabucak asansöre bindirip dördüncü kata çıkardılar. Pasaport dediler. Pasaport Türk pasaportu olunca biraz rahatladılar. Bizi casus zannetmişler. Ondan sonra 5-10 dakika durdular, konuştular kendi ortalarında. Haydi iniyoruz. Nereye. Soru sormak yok. Otomobile bindirdiler bizi, götürüyorlar. Trablusgarp’ın dışına çıkardılar. Çölde gidiyoruz. Dedim ki dayı şayet bizi burada 6 ay içeri atsalar kimse bulamaz. Hakikaten kale duvarları göründü. Hapishane duvarları çölün ortasında. Nizamiyede bizi bir, bir buçuk saat beklettiler. Bir evrak getirdiler. Fotoğrafınız var mı vesikalık dediler, vesikalık fotoğrafımız yok dedik. Ondan sonra şurayı imzalayın dediler. Bu nedir dedik. Bu Trablusgarp’ta üniversite öğrencilerine verilen bir haftalık fotoğraf çekme müsaadesidir dediler. Allah cezanızı vermesin dedim. Yani keşke size müsaade etmiyoruz deseydiniz de bu kadar eziyeti çekmeseydik. Geri getirip bıraktılar. Fotoğraf makinesi de esasen ucuz bir makineydi, çöpe attık. Sonraki gün de uçağımız vardı. Gemi otelden çıkmadan gerisin geriye geldik. Demokratik olmayan ülkelerden her vakit korkacaksın, demokrasi apayrı bir şey. O yüzden Mustafa Kemal Atatürk’e ne kadar şükretsek azdır.

● Sayısız fuara katılmışsınızdır. Onlardan birini dinleyebilir miyiz?

Cidde fuarına 1992 yılında bir TIR dolusu havlu götürerek katıldık. Standımızı açtık. Perakende havlu satıyoruz. Bir TIR havlu da 70 bin dolar o vaktin parasıyla. Fuar üç gün müddetli. Satıyoruz satmasına lakin bu süratle lakin 10 bin bilemedin 15 bin dolarlık mal satarız diye hesap etmeye başladık. En az 50 bin dolarlık mal kalacak. Ya bu malı geri götüreceğiz ya da orada satacağız. İkinci gün James Bond çantalı bir adam geldi. Şık giysili bir Arap. Dedi ki burada ne kadar mal kalırsa kalan malı ben alacağım. Listeyi de yapın getirin dedi. Sahiden son gün geldi. Gelmez diye de tereddüt ettik. Çantanın içine parayı doldurmuş. Biz de son gün listeyi çıkarmıştık, sattıklarımızı kaydediyorduk. 55.000 doların karşılığını riyal olarak çantaya koymuş, bize çantayı verdi. Dedi ki kamyon orada. “Ancak hamal yok, siz dolduracaksınız.” Bir ben varım, bir de satış müdürüm… Sıcaklık dışarıda 40-45 derece, çadırın içinde tahminen 50 derece. O sıcakta ben aşağıdan veriyorum, müdürüm üstten alıyor, bir buçuk, iki saat içinde yükledik lakin kan ter içinde kaldık. Bu anıyı hiçbir vakit unutmam. Hangi kademede olursanız olun işi severek yapmak zorundasınız. İş neyi gerektiriyorsa da onu yapmak zorundasınız.

HIRS MANTIĞIN ÖNÜNE GEÇMEMELİ

● İplik üretimine nasıl başladınız?

Yıl 1990-1991 idi. Pakistan’dan pamuk ipliği alıyorduk, lakin tüketimimiz yılda 5-6 bin tondu. Yetmiyordu, şu kadar daha verin diyorduk, yok veremeyiz diyorlardı. Baktık iplik fabrikası kurmak mecburiyetindeyiz dedik ve 1992’de teşviği aldık. 1995 yılında da iplik fabrikasını faaliyete geçirdik. Kararlı davrandık. Alışılmış hırsın da mantığın önüne geçmemesi değerli. Yaptığınız yatırımın içinde cironun içinde kısa vadeli borcun hissesi yüzde 20, uzun vadeli borcun hissesi da yüzde 50 olabilir ancak uzun vadeli borçların da sabit faizle gitmesi lazım. Yani değişken faizle döviz kredisi aldığınız vakit külfet oluyor. Döviz kredisi ile borçlanan arkadaşlar 2018’den itibaren zorluk çekiyorlar. Zira içeride Türk parasıyla satıyorlar.

● Alışveriş merkezleriyle ilgili neler söylemek istersiniz?

1995 yılında Galleria’ya gittik Hüseyin Bayraktar’a. Dedim ki ben burada 500 metrekare dükkân tutacağım. Dedi ki ne satacaksın. Havlu satacağım dedim. Yahu olur mu dedi. Sen karışma ben kendi işimi biliyorum, satarım dedim ve Galleria’da 2012 yılına kadar kaldık. Vakti gelince de ayrıldık.

İstanbul’u açtığımızda dediler ki burada iş yapamaz. Taşradan geldi bu adam burada nasıl iş yapacak dediler. Hâlbuki ister taşradan gelin ister Karadeniz’den gelin ya da İstanbul’un göbeğinden, bu iş baş sıkıntısı. Gerçek iş yaparsan, takımla bütünleşirsen ve bunun kıssasını yanlışsız yazarsan muvaffakiyete ulaşırsın. Bir alışveriş merkezinde en değerli ögeler, paklık ve güvenliktir. Ayrıyeten eser karmasını yanlışsız tespit edeceksin. Biz de bunlara dikkat ettik ve bunları sağlıklı biçimde devam ettirdik. 5 yıldır de İstanbul’un en uygun alışveriş merkezi markası olarak ödül alıyoruz. Yaptığımız işi seviyoruz ve yanlışsız yapıyoruz.

Hizmet bölümünde alacağımız daha çok yol var

● Yatırımlarınızda yaşadığınız külfetli vakitler oldu mu?

İzmir’deki oteli yaparken çok sorun çektik. Orasının turizm alanı olabilmesi için Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın imzası var. Turizm alanı olduktan sonra biz burada ruhsat aldık. Ruhsatı aldıktan sonra doğal sit ilan ettiler, 2 sene inşaatı engellediler. Sonra doğal sit alanı subasman düzeyinin üstünde olduğu için inşaata tekrar müsaade ettiler. 70 milyon dolarlık bir yatırım orası. 1998’de 70 milyon doları yatıran endüstrici azdı o yıllarda. Yılın oteli seçildi açıldıktan sonra. Otel bitti, ruhsatımızı vermediler. En son Turizm Bakanlığı resen onayladı, ruhsatı aldık ve açtık. Gerçek girişimcilerin hakikat işleri yapmasına ne bürokrasi, ne yasama ne de yargı mahzur olmalı. Olağan yasamanın çıkarttığı kanunlarla hareket etmek mecburiyetinde teşebbüsçü. Biz gücümüzü yasamanın çıkarttığı kanunlardan alıyoruz. Bürokrasi de bunları en hakikat halde uygulayacak. Zira hür piyasa iktisadının gereği bu. Kanunlar çerçevesinde hakikat formda yapılan otellere, işyerlerine müsaade verilmesi lazım. Zira istihdam kaynağı. Tarımda, endüstride ve hizmette üretimi artıramadığımız takdirde geri kalırız. Bizim hizmet dalında de alacağımız daha çok yol var. Bu yolu da kapatmamalıyız.

Maaşı vereceğiz, kasada para yok

Yalova yolundaki yerimiz birinci alışveriş merkezimiz aslında. 1987 yılında büyük bir mağazaydı, tam tamına 8 bin metrekare. Vehbi Koç gelip kutlayarak bu türlü bir yer açtığınız için tebrik ederim dedi. 1984 yılında ön tarafa 400 metrekare mağaza yapmaya başlamıştık. Bir gün bizi ziyarete gelen İş Bankası müdürü, “Ben sana krediyi yeni dokuma tezgâhları ve boyahane için verdim. Sen buraya bina yapıyorsun.” dedi. Hakikaten sıkıştık, tekrar 1 milyon mark kredi istedik. Emekçi de kapıda bekliyor. Ay sonu gelmiş. Maaşı vereceğiz, kasada para yok. Sabah girdim banka müdürünün odasına, akşam 5’te çıktım. İş Bankası Genel Müdürlüğü Ankara’daydı o vakit, Para Kredi Kurulu’ndan o gün onay gelmedi. Sonraki güne kaldı onay. Emekçiye maaşınız yarın ödenecek dedim, sonra gittiler. Üzülmüştük o vakit. Teri kurumadan çalışanın maaşını ödeyeceksiniz.

Dünya

İş,Yılında,Zaman,Mal,Doğru,Havlu,Gün,Dolar,Para,Otel,Mağaza,Burada,Satar,Aldık,Ettik,Yol,Dış,Sen,Fotoğraf,Malı,Kredi